کیوسک خبر: رئیس پژوهشکده اقلیم‌شناسی سازمان هواشناسی گفت: درست است که اکنون ایران در تولید گازهای گلخانه‌ای زیر رتبه ۱۰ است و حدود رتبه ۷ را دارد اما از نظر تجمعی، این رتبه بسیار بسیار پایین است.
صنعتی شدن دنیا مانند تیغ دو لبه‌ای است که محاسن و معایبی به همراه دارد. رفاه، آسایش و در دسترس بودن همگی به عنوان یک دهکده جهانی برخی از محاسن آن است اما در مقابل معایبی هم دارد که شاید برخی از آن‌ها به تنهایی تمام محاسن آن‌را خنثی کنند مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای که منجر به گرم شدن کره زمین شده است که پیامدهایی مانند ذوب شدن سریع یخچال‌ها، تغییر اقلیم، بارندگی‌های سیل آسا، وقوع سیل، توفان و آتش سوزی به همراه دارد.
سازمان جهانی هواشناسی سال ۹۳ اعلام کرده بود که روند گرم شدن کره زمین شتاب گرفته و میزان گازهای گلخانه‌ای۱۴۲ برابر بیشتر از دوران ماقبل انقلاب صنعتی است که احتمال دارد اکنون بیشتر شده باشد. این در حالی است که دانشمندان ۹۵ درصد یقین دارند که افزایش دما از نیمه قرن بیستم به این طرف ناشی از فعالیت‌های انسانی است، همچنین بر اساس این گزارش حدود ۹۳ درصد انرژی ناشی از گازهای گلخانه‌ای که در جو زمین حبس شده‌اند ناشی از سوخت‌های فسیلی و فعالیت‌های انسانی است.
موسسه منابع جهانی (WRI) در سال ۲۰۱۰ با ارائه شاخص‌های ارزیابی اقلیمی (CAIT)، سهم کشورهای جهان در انتشار گازهای گلخانه‌ای را بررسی کرد که نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۸۰ درصد گازهای گلخانه‌ای منتشر شده در جهان ناشی از فعالیت کشورهای توسعه یافته است که فقط ۲۵ درصد جمعیت جهان را دارا هستند، همچنین فقط حدود ۲۰ درصد گازهای گلخانه‌ای توسط فعالیت کشورهای دیگر جهان منتشر می‌شود که ۷۵ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند.
این نقش از ابتدای انقلاب صنعتی همینطور پررنگ بوده و به مرور فعالیت‌های صنعتی این کشورها موجب تجمع گازهای گلخانه‌ای در جو شده است اما مجامع بین‌المللی معمولا در توافق‌نامه‌های بین‌المللی بر روی تجمعی مانور نمی‌دهند و وضع فعلی را در نظر می‌گیرند. از این رو ایران در انتشار گازهای گلخانه‌ای در رده زیر ۱۰ قرار دارد در حالی که سهم ایران در تولید گازهای گلخانه‌ای تجمعی بسیار بسیار ناچیز است.
ایمان باباییان افزود: تولید گازهای گلخانه‌ای نتیجه صنعتی شدن دنیا و گسترش آن در کشورهای توسعه یافته است که تاثیر خود را در طبیعت گذاشته و منجر به گرمایش جهانی شده است. در واقع مقصر اصلی به وجود آمدن این شرایط کشورهایی هستند که به صورت تجمعی در تولید گازهای گلخانه‌ای مشارکت داشتند که معمولا کشورهای قوی اروپایی محسوب می‌شوند.
وی اظهار کرد: در رده بندی کشورها در انتشار گازهای گلخانه ای، ایران در رتبه زیر ۱۰ قرار گرفته است در حالی که سهم ایران در تولید گازهای گلخانه ای تجمعی بسیار بسیار ناچیز است. در واقع از انقلاب صنعتی در نظر بگیرید تا الان، اگر واقعا سهم و مسوولیت کشورها در تولید گازهای گلخانه‌ای را در نظر بگیریم باید از زمان اختراع ماشین بخار تا به امروز باشد، آن موقع سهم کشورهای غربی و صنعتی بسیار بیشتر از ایران خواهد بود یعنی آن‌ها سهم بیشتری در انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش دمای کره زمین دارند، بنابراین درست است که الان سهم ما زیاد است اما اگر تجمعی در نظر بگیریم رتبه ایران بسیار پایین‌تر از آن‌هاست و شاید هم اصلا سهمی نداشته باشیم.
رئیس پژوهشکده اقلیم‌شناسی سازمان هواشناسی ادامه داد: معمولا در توافق‌نامه‌های بین‌المللی بر روی تجمعی مانور نمی‌دهند و وضع فعلی را در نظر می‌گیرند، البته این هم دلیل نمی‌شود که ما تلاش نکنیم زیرا اکنون سهم ما خیلی زیاد است. باید سعی کنیم آن را کاهش دهیم، باید تلاش کنیم فناوری سبز را به ویژه در بحث خودرو که سهم زیادی در تولید گازهای گلخانه‌ای دارد توسعه دهیم.
باباییان گفت: البته ایران در فعالیت‌های بین‌المللی در راستای کاهش گازهای گلخانه‌ای و تغییر اقلیم بسیار قوی عمل می‌کند. به عنوان مثال اکنون در حال همکاری با هیأت بین دولتی تغییر اقلیم (IPCC) برای تهیه ششمین گزارش جامع جهانی ارزیابی تغییر اقلیم است در حالی که بسیاری از کشورهای منطقه و حتی خارج از منطقه نیز موفق به این همکاری نشدند.
وی اظهار کرد: در این گزارش تلاش می‌شود تا از لحاظ علمی، تاثیر تغییر اقلیم و کمیت آن بر تمام کره زمین بررسی و مشخص شود. به عنوان مثال پیش بینی می‌شود تا سال ۲۱۰۰ چه تغییراتی در اقلیم رخ می‌دهد، در بخش‌های مختلف مانند کشاورزی، مهاجرت، بهداشت، منابع آب، رشد و توسعه اقتصادی چه تبعاتی به همراه دارد و حال باید خود را چگونه با این تغییرات سازگار کنیم. نقش و تاثیر این گزارش در تصمیم های جهانی زیست محیطی بسیار است به طوری که تصمیم هایی که در نشست آب و هوایی پاریس گرفته شد بر اساس نتایج گزارش‌های قبلی بوده است. بنابراین هر چه توافق های بین‌المللی در مورد تغییر اقلیم کمتر شود، وضعیت نیز بدتر می‌شود.
باباییان تاکید کرد: برای مقابله با این مساله باید انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهیم، تمام کشورها باید تحت برنامه‌ای که هیات بین دولتی تغییر اقلیم ( IPCC ) مشخص کرده با هم کار کنند. مطابق توصیه این هیات باید انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش یابد و تمام کشورها روی این مساله اجماع داشته باشند که متاسفانه الان چنین اجماعی وجود ندارد. بر اساس اعلام IPCC و نشست آب و هوایی پاریس باید افزایش دمای کره زمین در سال ۲۱۰۰ نسبت به قبل از انقلاب صنعتی حتما کمتر از دو درجه باشد، البته باید تلاش کنیم که زیر ۱.۵ درجه باشد اما با این وضعیت حداقل ۲.۷ دهم درجه افزایش دما خواهیم داشت.
وی افزود: این در حالی است که آستانه تحمل کره زمین دو درجه افزایش دما است که اگر بیشتر از آن باشد، بسیاری از اکوسیستم‌هایی که از بین می‌روند دیگر برگشت‌ناپذیر خواهند شد. اما اگر افزایش دمای کره زمین زیر ۱.۵ درجه باشد بعضی اکوسیستم‌هایی که از بین رفته اند دوباره بر می‌گردند مانند آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس که می‌توانند دوباره احیا شوند اما با این شرایط فعلی اگر کشورها همین امروز هم وارد عمل شوند، باز هم ۲.۷ دهم درجه افزایش دما خواهیم داشت.
